Günümüzde rakının nasıl ve nerede üretildiğine dair kesin bilgilere ulaşmak mümkün değil. Ancak, bazı araştırma kitaplarında, Osmanlı topraklarında rakının üretildiği ve hatta Doğu Roma İmparatorluğu'nda dahi var olduğu belirtiliyor. Bu konuda önemli bir kaynak ise Bartın Halk Gazetesi'nde köşe yazarlığı yapmış olan Yaşar Cengiz Alpan'ın yazıları.
Gemiciler İçiyordu
Boğma rakı, Bartın limanında gemi personelinin talep ettiği bir içki haline gelmiş. Gemiciler, istirahat saatlerinde bu rakıyı içiyorlarmış. Alpan'ın aktardığına göre, bir zamanlar Bartın'ın tarihi limanında yük boşaltan gemi personeli, boğma rakıyı el altından temin ediyor ve keyifle tüketiyormuş. Kaçak rakı ticareti o dönemlerde Bartınlı bazı aileler için önemli bir gelir kaynağı olmuş.
1938'de Kaçak Üretim Zinciri Kırılmış
Ancak, 1938 yılında Bartın'da boğma rakı yapımıyla ilgili bir dönüm noktası yaşanmış. Kent tarihine tanıklık edenler ve araştırmacılar, boğma rakının Bartın ve çevresinde yapıldığını ve katırlarla kent merkezine getirilerek satıldığını iddia ediyorlar. Ancak, bu kaçak üretim denetime takılmış. O dönemde bakır kazanlarda kaynatılan üzüm suyunun buharı, imbikten geçerek soğuyarak cam damacanalara rakı olarak damlamaya başladığında, jandarma operasyon düzenlemiş ve kaçak üretim zinciri kırılmış.
Bugün, Türkiye'de sahte alkolden kaynaklanan ölümler sıkça gündeme geliyor ve emniyet ile jandarma ekipleri sürekli olarak sahte alkol üretimiyle mücadele ediyorlar. Ancak, Bartın'ın tarihinde, rakının ve özellikle de boğma rakının serüveni, şehrin kültürel mirasında önemli bir yer ediniyor.
ŞEVVAL ALTINTAŞ
Yüz kirasi ekmek bulamayan bartin milletine raki