Sütlüce'den tüm Türkiye'ye

Kuzu ve danadan elde edilen uykuluk, Bartın’da sakatat yemeği sevenlerin en gözde yemeklerinden biridir.

İstanbul’un Sütlüce semtinden tüm Türkiye’ye yayılarak Bartın dâhil her yerde sevilerek yenen, hazırlaması zor ama lezzeti bol bir sakatat yemeğidir.

İlimizde hem tüketim hem de geçim kaynağı olarak önemli bir paya sahip olan büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, insanların zamanla hayvanların çeşitli bölgelerinden yeni lezzetler keşfetmesinde önemli bir fırsat olmuştur.

Uykulukta alışılagelmişin dışında kuzu ve danaların timüs ve pankreas etinden hazırlanan bir sakatat yemeğidir.

Uykuluk nedir? 

Uykuluk yemeği, kuzu ve danalardan çıkan bir sakatat türüdür. Ancak Uykuluk için genellikle süt kuzusu tercih edilir.

Uykuluk denilen kısım, hayvanın göğüs kafesinin üst kısmında bulunur. Ayrıca timus ve pankreas bölgelerindeki bazı salgı bezlerinden oluşur.

Kuzunun timus bezi anlamına gelen uykuluk, bir organ olarak adlandırılsa da tam olarak öyle değildir. Bazen de kuzunun pankreası olarak adlandırılan uykuluk, aslında kuzunun çeşitli hormonlarının salgılandığı bezler olarak bilinir.

Uykuluk, özellikle İstanbul’un Sütlüce semti ile anılır. Uykuluğun burada bunca meşhur olmasının nedeni ise eskiden mezbahaların burada olmasından kaynaklanır.

Ciğerci ve sakatatçılarda fındık, ciğer ve gerdan uykuluğu olarak birkaç çeşide de rastlanır. Bu çeşitler ise uykuluğun hayvanın neresinden çıktığına göre farklılık gösterir.

Uykuluk nasıl pişirilir?

Bartın sofralarında da kendine yer bulan uykuluğun doğru pişirilmesi, yemeğin lezzeti açısından oldukça önemlidir. Uykuluk, pişirilmeden önce suda bekletilir ve üzerindeki zar tümüyle çıkartılır. Dinlendirilen uykuluk, hayvanın neresinden olduğuna bağlı olarak çeşitli yöntemler ile pişirilebilir.

Gerdan uykuluk, harlı mangal ateşinde sürekli çevrilerek pişirilir.

Yağlı olduğu için sık çevrilmediğinde kolaylıkla yanabilir.

Fındık uykuluğu ise böbrek üstü yağların arasından çıkar. Çok yağlı olduğu için önce suda haşlanır ve fazla yağından arındırılır. Soğuduktan sonra ise harlı mangal ateşinde 5 ile 10 dakika arasında pişirilir.

Süt kuzunun karaciğeriyle akciğeri arasında yer alan ciğer uykuluğunun da hayvan kesildiği gün tüketilmesi gerekir. Aksi takdirde kuruyabilir. Ciğer uykuluğunun narin bir yapısı olduğu için hafif bir mangal ateşinde pişirilir. Ateş çok harlı olursa hemen kurur.

Uykuluk faydaları nelerdir?

Lezzetinden dolayı Bartın sofralarından eksik olmayan uyluğun aynı zamanda birçok faydası da bulunuyor.

Uykuluk, önemli vitaminler, mineraller, sağlıklı yağlar ve vitaminler gibi her besin maddesini içerir. Ancak iyi şekilde beslenen bir hayvandan elde edilmesi son derece önemlidir.

Uykuluk yemeği, yüksek miktarda C vitaminine sahip bir besindir. C vitamini yönünden zengin olması, bağışıklık sisteminizi güçlendirir. Özellikle kış aylarında vücudunuzu çeşitli hastalıklardan korumanıza yardımcı olur.

Uykuluk gibi sakatat tüketimini arttırmak, vücudu kansere karşı daha koruyucu bir hale getirebilir.

Selenyum yönünden zengin olan uykuluk, vücudunuzu zararlı etkenlere karşı koruyabilir.

Uykuluk zararları ve yan etkileri

Sakatatlar insan vücuduna zararlı olan virüsleri, parazitleri ve toksik ögeleri de depolama özelliğine sahiptir. Bu da uykuluğun her ne kadar vitamin içerse de, fazla tüketilmesinin zararlı olacağını gösterir.

Uykuluğu çok sık tüketmek, kalp damar hastalıklarını tetikleyebilir. Çünkü kolesterol ve doymuş yağ içeriği yüksektir. Bu nedenle çok sık tüketilmemesi gerekir.

Tüketilen uykuluğun taze ve kesinlikle güvenilir yerlerden temin edilmesi gerekir. Aksi halde birçok hastalığı beraberinde getirebilir.

Bazı uykulukların üzerinde kesecikler olabilir. Bu keseciklerin sakatatlardan kesilmesi hastalıkların yayılmasına yol açabilir. Bu yüzden kesesi olan sakatatlardan uzak durmak gerekir.

Kırmızı ete göre daha az yağ içeren sakatatlar, daha düşük bir kaloriye sahiptir. Ancak kırmızı ete oranla daha fazla karbonhidrat içerirler. Bu da sağlığınızı olumsuz yönde etkiler.