Ankara'da temaslarda bulunan Bartın Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Özcan Uzun, şoför esnafının karşılaştığı 15 maddelik sorunları ve çözüm önerilerini yetkililere iletti.
Biz dizi ziyarette bulundular
Bartın Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Özcan Uzun, geçtiğimiz günlerde Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu ile Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, AK Parti Bartın Milletvekili Yusuf Ziya Aldatmaz, AK Parti İstanbul Milletvekili Süleyman Soylu ve Gençlik ve Spor Bakanlığı Hukuk Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Bensiz’e ziyarette bulunurken Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyon Başkanı Fevzi Apaydın’ı de ziyaret ederek şoför esnafının yaşadığı sorunları ve çözüm önerilerini yetkililere sundu.
15 maddelik liste sundu
Ziyaretler sırasında Uzun, şoför esnafının yaşadığı 15 maddelik sorunları dile getirerek çözüm önerilerini sundu. Bu sorunların hızla çözüme kavuşturulmasını ve esnafın desteklenmesini umut ettiğini belirtti.
Başkanlara teşekkür etti
Bartın Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği üyeleri olarak bu ziyaretlerin çok faydalı olduğunu vurgulayan Uzun, diğer oda başkanlarına da teşekkür etti ve odalarının temsilcileri olarak sorunlarını yetkililere iletmek için ellerinden geleni yapacaklarını ifade etti. Bartın Şoförler ve Otomobilciler Odası’nın sunduğu sorun ve önerilerin yer aldığı dosyaya ilişkin Uzun, şu değerlendirmeyi yaptı:
Okul servis araçlarının yaş şartı
“1 Temmuz 2023 tarihine kadar Okul servis araçlarında 15 yaş sınırı uygulanmaktadır. Mevzuat gereği servis araçları her yıl periyodik muayeneden geçmektedir. Ayrıca, servis araçları İl Belediyelerince / belediyelerce yapılan senelik denetimler sonucunda Özel izin Belgesi almaktadır. Trafik güvenliği açısından değerlendirildiğinde; bu araçlar güvenli ve trafiğe uygundur. Hal böyle iken neredeyse tamamı yurtdışından döviz karşılığı ithal edilen otobüs ve minibüs cinsi araçların sık aralıklarla yenilenmesi zorunluluğu, hem esnafımızı mağdur etmekte hem de kamu kaynaklarının israf edilmesine yol açmaktadır.Bu nedenle, geçici olarak 15 yaş olarak belirlenen Okul servis araçları yaşının 19 olarak düzenlenmesi, ekonomik sıkıntı içerisinde olan servisçi esnafını bir nebzede olsa rahatlatacaktır.
MYK Belgesi sorunu
Okul servis aracını kullanan şoförlerden hem Yurtiçi Yolcu Taşımacılığı Sürücü Mesleki Yeterlilik Belgesine (SRC), hem de Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu çerçevesinde alınan Mesleki Yeterlilik Belgesine (MYK) sahip olma şartı aranmaktadır. Mevcut durumda, okul servis aracı kullanan tüm şoförler, ‘mesleki yeterliliğe’ şahit olduklarını belgeleyen SRC belgesine sahiptirler. Aynı amaçla, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından verilen ‘mesleki yeterlilik belgesinin (MYK) aranmaması, sadece SRC belgesinin aranmasını yeterli olacağı ve bu yönde bir düzenleme yapılmalıdır.
65 yaş üzeri şoförlerin okul servis aracı kullanamaması sorunu
SRC belgesi alma şartı geçici olarak ‘69 yaşından gün almamış olmak’ şeklinde değiştirilmiştir Ancak Okul Servis Araçları Yönetmeliğinde ‘66 yaşından gün almamış olmak’ şartı nedeni ile 68 yaşını bitiren 69 yaşından gün almamış şoförler okul servis aracı kullanamamaktadırlar.Son zamanlarda şoför bulmakta yaşanan sıkıntı aşikârdır. Bu nedenle servis taşımacılığı yapan esnafımız mağduriyet yaşamakta olup, Okul Servis Araçları Yönetmeliğinde bulunan yaş şartının kaldırılması yönünde mevzuat değişikliği yapılmalıdır.
Şoförlerin yaş sorunu
Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında ticari amaçlı yük ve yolcu taşımacılığı yapan, Meslek Yeterlilik Belgesi (SRC) sürücüler için yaş sınırlamasının 31.12.2023 tarihine kadar ‘69 yaşından gün almamış olmak’, şeklinde uygulanması hususunda geçici düzenleme yapılmıştır. Okul Servis Araçları Yönetmeliği’nin 9’ncu maddesi (a) bendinde bulunan 66 yaşında gün almamış olmak sınırlaması nedeniyle servis taşımacılığı yapan esnafımız mağduriyet yaşamıştır. Bu nedenle Okul Servis Araçları Yönetmeliğinde bulunan yaş şartının kaldırılması yönünde mevzuat değişikliği yapılmalıdır.
Çalışma sürelerinin uygulanmasında yaşanan sorunlar
Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliğinde araç kullanma ve dinlenme süreleri belirlenmiştir. Kamyoncu esnafımızın çalışma koşulları, Ülkemizin coğrafik özellikleri nedeni ile çalışma saatlerine ilişkin şartlara uyum sağlanması mümkün bulunmamaktadır. Çalışma sürelerinin esnafımız yönünden yeniden belirlenmesi gerektiği değerlendirilmiştir. 11 saat olarak önerilmiştir.
Yük taşımacılığında yeni uygulama talebi
Kamyoncu esnafı, akaryakıt, yağ, lastik, yedek parça, bakım ve onarım gibi işletme giderlerini karşılayamaz durumdadır. Sektörde büyük firmalarla mücadele etmek zorunda kalan esnaf yıkıcı rekabetin altında ezilmekte ve iş hacmi gittikçe küçülen sektörde hakkına düşen payı da alamamaktadır. Yurtiçi yolcu taşımacılığında zaman, zaman uygulamaya konulan taban fiyat uygulaması, ‘yurtiçi eşya taşımacılığında da uygulanarak Ton çarpı kilometre esasına göre taban fiyat belirlenmeli ve bu tarife her altı ayda bir girdilerdeki artışlar dikkate alınarak yenilenmelidir.
Araç borçları nedeniyle fenni muayenelerin yapılmaması
Motorlu Taşıtlar Vergisi, trafik cezası vs. diğer vergi borçlarından dolayı araçların muayenesi yapılmamaktadır. Fenni muayenesi yapılamayan araç ise trafikten men edildiği için çalışamamaktadır. Ayrıca her yıl fenni muayene yaptıran ticari araçlar için fenni muayene ücretleri çok yüksektir.Diğer meslek gruplarında olmayan bu uygulamanın kaldırılması, böylece esnafımızın çalışarak borcunu ödemesi sağlanmalıdır. Araç muayene ücretlerinin daha makul seviyeye çekilmesi gerekmektedir.
Köprü ve otoyol geçiş ücretleri için indirimli uygulaması
Özellikle işletmesi özel firmalarda olan otoyol ve köprülerin geçiş ücretleri taşımacı esnafımızın gelir seviyesine göre oldukça yüksektir. Geçiş ücretinin yüksekliği, otoyol ve köprülerden geçen araç sayısını azaltmaktadır. Günün belirli saatlerinde geçiş ücretlerinin düşürülmesi talebi arttıracağı gibi, alternatif güzergahlarda oluşan trafik sıkışıklığını ve olası kaza riskini de azaltacaktır. Yurtiçi taşıma yapan ağır ticari taşıtlara, tüm köprü ve otoyollarda akşam 20.00 den, sabah 06.00 ya kadar geçiş ücretlerinin yüzde 50 oranında indirilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Yetki belgeleri için önemli talepler
Kamyonetle yapılan taşımalarda asgari kapasite aranmamakta ancak, 3 bin 500 kilograma kadar taşıma yapılabilmektedir. Bunu üzerine çıkılması halinde ise asgari kapasite şartı aranmaktadır. Genel olarak esnafın bir aracı mevcut olup geçimini bu araçla sağlamaktadır. 3 bin 500 kilogramı geçen aracı olması halinde asgari kapasite şartı nedeniyle çalışamamaktadır.K1 Yetki Belgelerinin kapsamı genişletilerek 9 bin 500 kilogramı geçmeyen ve eşya taşımak için imal edilmiş araçlara verilebilme imkanı sağlanmalıdır.
Mevcut durumda Kooperatifler adına alınan K yetki belgesine ortaklarının araçlarını işletememektedir. Kooperatif ortaklarının genel olarak bir aracı mevcut olup, asgari kapasiteyi sağlamaktan uzaktır. Taşıma Kooperatiflerinin bir adet özmal taşıta sahip olmaları yeterli sayılarak K1 yetki belgesi almalarına, üyeleriyle sözleşme yapmak suretiyle onlara ait taşıtları taşıt belgelerinden gösterme imkanı sağlanmalıdır. Böylece, taşıyıcı kooperatiflerin kurumsallaşması, kanundan kaynaklanan amaçlarını yerine getirebilmesi üyeleri adına yük bulma ve taşıma taahhütlerine girme teşebbüsleri sağlanabilecektir.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği gereğince, yetki belgelerinin üçüncü bir kişiye devri mümkün bulunmamaktadır. Mesleki faaliyetini kendi emeği ve kısıtlı sermayesi ile yerine getirmeye çalışan esnafımız, mesleğini yürütebilmek için pek çok yükümlülüğü yerine getirmek durumundadır. Ancak zaman içerisinde gerek ekonomik durumu bozulması gerekse sağlık sebepleri nedeniyle mesleğini bırakmak zorunda kalabilmektedir.Mesleki faaliyetini sürdürebilmek için yüksek fiyatlar ödeyerek yetki belgesi almak zorunda kalan esnafımızın yetki belgesini devredebilmesi imkânının sağlanması uygun olacaktır.
Okul servis araçları için yeniden düzenleme yapılmalı
Okul servis araçlarında kamera ve kayıt cihazı, oturmaya duyarlı sensor bulundurulması, okul servis araçları yönetmeliğinin 4’ncü maddesi gereğince okul servis araçlarında aranan; üç nokta emniyet kemeri bulundurma, her koltukta oturmaya duyarlı sensorlu sistemler bulundurma, iç ve dış kamera ile en az otuz gün süreli kayıt yapabilen kayıt cihazı bulundurma, iç mekânı gösteren beyaz cam kullanma, şartları,2017 model okul servis araçları için 1/7/2024,2016 model okul servis araçları için 1/7/2025,2015 ve öncesi model okul servis araçları için 1/7/2026, tarihinden sonraki ilk periyodik muayeneye kadar aranmayacaktır. Şeklinde düzenleme yapılmış ise de, ertelenen tarihler geldiğinde yine aynı sorun yaşanacaktır. Bu nedenle; söz konusu zorunlulukların, üretim aşamasında araçlarda zorunlu tutulması, takılacak kamera sisteminin NVR yerine DVR olması yönünde düzenleme yapılmalıdır. Oturmaya duyarlı sensör uygulamasının yönetmelikten kaldırılması uygun olacaktır.
Otoyollarda 12 saat sınırlaması kaldırılmalı
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Sorumluluğu Altında Bulunan Otoyollar İle Erişme Kontrolünün Uygulandığı Karayollarında Geçiş Ücretlerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in ‘Geçiş ücreti sistemlerinin kullanımı’ başlıklı 10/4’ncü maddesinde ‘(4) Geçişi ücretli yoldan çıkış, giriş saatinden 12 saatten sonra yapılırsa, en uzun mesafe geçiş ücreti uygulanır’ hükmü mevcuttur.Ancak, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 98’nci maddesi gereğince, uzun mesafelerden gelen ve zorunlu olarak dinlenmeleri gereken veya arıza, kaza gibi nedeniyle 12 saatten fazla otoyolda kalan araçlar hakkında adı geçen yönetmeliğin 10/4’ncü maddesi gereğince işlem yapılmakta ve taşımacı esnafımız mağduriyet yaşamaktadır.Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Sorumluluğu Altında Bulunan Otoyollar İle Erişme Kontrolünün Uygulandığı Karayollarında Geçiş Ücretlerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 10/4’üncü maddesinde yapılacak bir değişiklik ile ticari araçlarda 12 saat şartının aranmaması gerekir.
Şoförlerin oda üyeliği
507 sayılı yasanın yürürlükten kaldırılması ve 5362 sayılı yasanın yürürlüğe girmesi ile şoförlerin oda üyelikleri sona erdirilmiştir. Bu durum şoförlerin güvencesiz kalmasına, denetim yetersizliğine, koordinasyon eksikliğine, yetersiz şoförlerin piyasaya hakim olmasına açmıştır. Oda belgesi olmadan şoför çalıştırılmamalıdır.5362 sayılı yasanın esnaf aleyhine olan hükümleri değiştirilmelidir. Meslek odaları mevcut durumda işlevsiz haldedir. Üyeleri ile ilgili gerek düzenleme ve gerekse denetim yetkisi bulunmamaktadır. Yasa değişikliği ile şoförlerin odalara üye olmaları sağlanmalıdır.
Prim günleri için eşitlik düzenlemesi!
Emeklilik sisteminde 1999 sonrası için, eşit bir düzenleme getirilmesi istiyoruz. Kadınlarda istenilen 7 bin 200 prim gün, erkeklerde istenilen 9 bin prim gün sayısı esnafımızın yüksek olan primlerini ödeyememekte olup, bu süreç daha da uzamaktadır. Esnaflarımız kendi prim ödemelerinin yanı sıra yanlarında çalışan işçilerinin de primlerini ödemeye çalıştıklarından kendi primlerini ödemekte güçlük çekmektedirler.Esnaf olan Kadınlar da 7 bin 200 prim, erkeklerde 9 bin istenen prim gün sayısının, aynı SGK ya tabi çalışan işçilerden istenilen düzeyde primlerin düşürülmesi ve 1999 sonrası için de yaşın kademeli arttığı bir sistem herkesi memnun edecektir. Bu şekilde düzenleme eşit bir düzenleme olacaktır.”
Şoför esnafının karşılaştığı zorlukları dile getirerek destek talebinde bulunan Özcan Uzun, sektörün geleceği için çözüm bulunmasını bekliyor.
ŞEVVAL ALTINTAŞ
