Mancara dikkat!

Bartın başta olmak üzere özellikle Karadeniz Bölgesi’nde kış aylarının vazgeçilmez sebzesi, Bartın’da mancar olarak bilinen karalahana, faydaları olduğu kadar da zararı olan bir sebze.

Guatr hastalığını tetikliyor!

Karadeniz, ülkemizde karalahananın en fazla üretildiği ve tüketildiği bölge. Bartınlıların vazgeçilmezi karalahananın fazla tüketilmesi ise guatr hastalığına neden oluyor.

Karadeniz’de ve özellikle de Doğu Karadeniz’de sıklıkla görülen ‘Guatr Hastalığı’nın başlıca sebebinin aşırı tüketilen ve halk arasında ‘mancar’ olarak bilinen karalahana olduğu iddia edildi. Ne yazık ki, karalahana vücutta iyodu tutuyor. Tutulan iyodu tiroid bezi kullanamadığı için bez büyüyor yani guatr ortaya çıkıyor.

İyot miktarına dikkat!

İyot eksikliğinde tiroit sürekli büyüme uyarısı altında kaldığından, kanser riski artar. İyot eksikliğinin ortadan kaldırılması ise ancak iyodun dışarıdan alınması ile sağlanır. Bunun da en kolay yolu iyotlu tuzdur. İyot yetersizliği gibi fazlalığının da vücut için zararlı olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Ailesinde guatr olan bir kişinin, günde bir öğün iyotsuz tuz kullanması önerilir. Erişkinler için günlük iyot ihtiyacı 150 mikrogramdır. Bu miktar, hamilelikte ve emzirme döneminde artış gösterir.

Guatr nedir?

Tiroid bezinin büyümesine guatr denir. Bu büyümede nodül gelişimi yoksa ve hormonlar normal ise diffuz guatr ya da basit guatr olarak adlandırılır.

Tiroid bezinin anormal büyümesiyle oluşan Guatr en çok iyot eksikliğine bağlı olarak gerçekleşir. Guatr hastalarının büyük bir çoğunluğunda herhangi bir belirti yoktur.

Guatr neden olur?

Guatr, en sık iyot eksikliğine bağlı olarak gelişir. Ayrıca tiroiditlere, kansere, infiltratif hastalıklara ve lityum, karalahana, fazla iyot gibi guatrojenlere bağlı olarak da gelişebilir. Nodüllü guatrda kanserleşme riski yüzde 3 ila 5 arasındadır.

Guatr belirtileri nelerdir? Guatr teşhisi nasıl konulur?

Klinik belirtileri fonksiyon bozukluğu olup olmadığına ve guatrın büyüklüğüne göre değişir. Guatr hastalarının büyük bir çoğunluğunda herhangi bir belirti yoktur. Bazı hastalarda hipotiroidi (tiroidin az çalışması) veya hipertiroidi (tiroidin çok çalışması) belirtileri bulunabilir. Büyük guatrlarda nefes borusuna bası veya nodül içine kanamaya bağlı ani büyüme ve ağrı olabilir.

Teşhisi genellikle fizik muayene esnasında tiroid bezinin veya nodüllerin ele gelmesi ile konulur. Bazen tesadüfen başka nedenlerle yapılan ultrason, tomografi veya MR gibi görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilebilir.