A Haber canlı yayınında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunarak soruları yanıtlayan Bartınlı Bakan Tunç, kira artışlarıyla ilgili soru üzerine geçen yıl kira artışının yüzde 25'ten fazla olamayacağına yönelik düzenleme yapıldığını ve kiralarda yüksek artışların görüldüğünü belirtti.
Yüzde 25 artış sınırının bir yıl daha uzatıldığını hatırlatan Bakan Tunç, yılbaşından bu yana açılan 90 bin kira davasının bulunduğuna dikkat çekerken kira uyuşmazlıklarında dava şartı arabuluculuk uygulamasının 1 Eylül'de başlayacağını söyledi. Bu uygulamanın dava yükünü azaltacağını da dile getiren Bakan Tunç, konuyla ilgili açıklamasında şunları kaydetti:
“Kira konusu geçen yıl TBMM 27. Yasama Dönemi kapanmadan önce Meclis’in gündemine gelmişti. Tabi özellikle büyük şehirlerde İstanbul ve Ankara’da kira fiyatlarında yüksek artışlar söz konusu oldu. Özellikle fahiş artışlar diyebileceğimiz normalin de üstünde artışlar olduğunda yüzde 25 konusu gündeme geldi. Yıllık kira artışının yüzde 25’ten fazla olamayacağına ilişkin Borçlar Kanunu’nda bir düzenleme yapıldı ve bu düzenlemenin süresi 1 Temmuz itibariyle dolmuştu. Bu fahiş artışlar, anormal yükselişler devam etti çünkü özellikle İstanbul ve Ankara’da, konut arzının az olduğu illerimizde kira fiyatlarında yüksek artışların olduğunu gördük. Bunlar normal olmayan artışlardı ve bir sınırlama koymamız gerekiyordu. Sözleşme Hukuku’na müdahale etmek doğru olmayabilir ama zayıfı koruma ilkesi de söz konusu, bunu da gözettiğimizde dengeli bir durumun olması lazım. Burada özellikle kiracıların mağduriyetini önleme anlamında Sayın Cumhurbaşkanımız böyle bir açıklamayı yaptıktan sonra TBMM’de de AK Parti Grubu ve Cumhur İttifakı bir önerge verdi. Borçlar Kanunu’nda geçici maddeyle bu yüzde 25’lik sınır 1 yıl daha uzatılmış oldu. Yani kira miktarında yüzde 25’den fazla bir artış olamayacak önümüzdeki 1 yıllık süre içerisinde.
1 Eylül’den itibaren başlıyor!
Elbette buna itirazlar söz konusu oldu, eski kiracıların kira miktarındaki artışın düşük seviyede kalması nedeniyle bir takım eleştirilere maruz kalındı ama büyük bir çoğunluk da TEFE-TÜFE oranındaki artış, son fahiş artışların üzerine tekrar TEFE-TÜFE oranında bir artış söz konusu olduğunda çok daha yüksek miktarlara çıkacak, kiracıları mağdur edecek bir durum ortaya çıkacaktı, sosyal bir sorun ortaya çıkacaktı. Bunun önüne geçmek için Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yüzde 25'teki üst sınır tekrar geçici maddeyle bir yıllık süre uzatılmış oldu. Burada tabii kiracı ve kiralayan arasındaki uyuşmazlıklara baktığımız zaman özellikle son yılbaşından bu yana açılan 90 bin küsur kira davası var. Geçen sene bu orana baktığımız zaman 45 bin civarında yani iki kat bir artış söz konusu, yüzde 100 'ü geçen bir artış söz konusu. Bu davaların miktarını azaltma noktasında da bir çözüm önerimiz oldu. O da kira davalarında ara buluculuk. 1 Eylül’den itibaren arabuluculuk müessesesi başlıyor kira davalarında.
“Dava yükünü azaltacak”
Daha önce biliyorsunuz hukukta, alternatif, uyuşmazlık çözüm yöntemleri olan arabuluculuk müessesesi, ticari davalarda zorunlu olmuştu, iş davalarında, tüketici davalarında zorunlu hale getirilmişti. Yani kişiler dava açmadan önce ara bulucuya başvurmak zorunda, dava şartı arabuluculuk. Şimdi dava şartı ara buluculuk, kira davalarında da söz konusu olacak. Yani kiracı ya da kiralayan, kira alacağından dolayı ya da tahliyeden dolayı dava açmadan önce ara bulucuya başvuracaklar. Ara bulucuda anlaşamadıkları takdirde dava söz konusu olacak. Bu da dava yükünü azaltacaktır.
Kira sözleşmesinde şu tarihte boşaltacağım şeklindeki ifade geçersizdir. Tahliye taahhüdünde bulunması gerekir. Yani kira sözleşmesinden sonraki bir zamanda tahliye taahhüdünde bulunması gerekir kiracının, bu taahhüde dayanarak ancak tahliye davası söz konusu olabilir. Tahliye taahhütnamesinin geçerliliğiyle ilgili tartışmalar söz konusu, bunun noterden yapılması noktasında talepler var ya da belli bir süre tahliye taahhütlerinin geçerli olmaması yönünde bir kanuni düzenleme gerektiği yönünde görüşler de var. Tüm bunların kiracı-kiralayan dengesini de gözeterek düzenleme yapılması gerekir. Arabuluculuk müessesesi bu uyuşmazlıkları aza indirecektir. Kiracıyla kiralayan dostane bir şekilde anlaşmaya varacaktır, adliyeye düşmeden, dava açmak zorunda kalmadan önümüzdeki süreçte 1 Eylül’den itibaren arabuluculuk uygulaması başladığında bunu göreceğiz. Sonrasında çıkacak sorunlarla ilgili de yine Meclis açıldığında yeni değerlendirmeler ışığında yeni düzenlemeler yapılabilir.
Berkan KAYA
