Türkiye’de 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gecede kutlanan Hıdırellez’de çeşitli etkinlikler düzenlenerek, baharın gelişi kutlanır. İnsanlar, gerçekleşmesini istedikleri dilekleri bir kâğıda yazarak ya da çizerek, gül ağacının toprağına gömerler.
Hızır ve İlyas kelimelerinin yan yana gelmesiyle oluşan, Hıdırellez Anadolu’da da kutlanmakta. Çeşitli etkinliklerle kutlanan Hıdrellez Bayramı’nda; gül fidanına dilekleri bağlamak, ateşin üzerinden atlamak, dileklerin kurşun kalemle yazıldığı kâğıdı gül ağacının toprağına gömmek, çiçekler toplamak, doğada vakit geçirip oyunlar oynamak, yoğurt mayalamak gibi adetler gerçekleştirilebilir.
HIDIRELLEZ ATEŞİ
Hıdırellez kutlamalarının en çok öne çıkan ritüeli, ateş yakmaktır. 4 yol ağzına yakılan ateşin üzerinden 3 kez atlayabilenlerin, bahar ile birlikte hayatına bereket ve güzellikler geleceğine inanılır. Ateşin üzerinden atlayan kişi dertlerini ve umutsuzluklarını üzerinden atar.
GÜL AĞACI
Dileklerin dilendiği gün olarak kabul edilen Hıdırellez gününün bir öncesi yani bu gece, dilekler bir kağıda yazılarak herhangi bir gül ağacının toprağına gömülebilir. Dileklerin kurşun kalemle yazılması öneriliyor. İnanışa göre, yazılar ne kadar çabuk silinirse dilekler o kadar çabuk gerçekleşir. Yine dilekler kâğıtlara çizilerek, gül ağaçlarının dallarına asılabilir. Sabah toplanan bu kağıtlar, bir suya bırakılır.
BOZUK PARA
5 Mayıs gecesi, gül dallarına para asılabilir. Yine gül ağacının toprağına madeni ya da kâğıt bir para ya da para kesesi bırakılabilir. Sabah olmadan bu paralar toplanır. Bu paralar harcanmadan cüzdanlarda bereketi temsil ettiğine inanılarak saklanır. Yine cüzdanlar sabaha kadar açık bırakılarak, bereketin kişiye uğraması beklenir.
MAYASIZ YOĞURT YAPMA
Bir diğer inanış ise o gece yoğurt mayalamaktır. Bu gelenek Türkler tarafından gerçekleştirilen adetler arasında yer almaktadır. Maya kullanmadan yoğurt yapılır. Mayalama sıcaklığındaki sütün içerisine besmele çekilerek, bir tahta kaşık bırakılır. Bu şekilde maya elde edilir. Bu maya 1 sene boyunca kullanılabilir.
NAR KIRMA
Bereket temsili nar, evin kapısının eşiğinde dua ve dileklerin ardından yere atılarak, patlatılır. İnanışa göre, nar taneleri ne kadar uzağa yayılırsa ev içerisindeki bereketin o kadar uzun süreceğine inanılır.
BAHT AÇMA
Evlenmek isteyenlerin yaptığı bir ritüeldir. Talihinin açılmasını isteyen kişi, takılarından birini çömleğe atar. Üzerine su eklenen çömlek kapatılır ve 1 gece boyunca gül ağacının dibinde bekletilir. Ertesi gün takılar çömleğin içerisinden alınır.
DİĞER DETAYLAR
Hıdırellez, baharın gelişiyle birlikte umutların yeşerdiği, bereketin arttığı, sıkıntıların geride kaldığı güzelliklerin habercisi olarak kabul edilmektedir. Hıdrellez bereketi ve umudu temsil etmektedir. Bugün dualar okunur, dilekler kâğıtlara yazılır. İnsanlara yardım edilir. Bir yandan gelecek için düşünceleriniz ön plana çıkarken, bir yandan da hayatımız için şükretmek gerektiğini hatırlatır. Bugün beyaz ve temiz kıyafetler giyerek, doğada vakit geçirilebilir. Toprak insanın kötü enerjisini emer. Çiçeklerin açmaya başladığı bahar günlerinde, doğa ile baş başa olmak huzur verecektir. Aynı zamanda çevredeki çiçekleri toplamakta yine ritüeller arasında yer alır. Bu çiçekleri kaynatıp, çiçeklerin suyunu içebilir ya da cildinizi yıkayabilir veya o suyla duş alabilirsiniz. Bu konudaki inanç ise çiçeklerin hem bedeni hem de ruhu güzelleştirmesine yöneliktir.
MUHABİR - EDA KOÇ