Ertuğrul Fırkateyni, uzun ve zorlu bir deniz yolculuğunun ardından 7 Haziran 1890 tarihinde, tam 11 ay süren yolculuğun ardından Japonya’nın Yokohama limanına ulaştı. Japon halkı tarafından büyük bir coşkuyla karşılanan gemi, ülkenin kıyılarında üç ay boyunca kaldı. Bu süre zarfında gemi bandosu Japon halkına çeşitli konserler vererek Osmanlı ve Japonya arasındaki kültürel bağların güçlenmesine katkıda bulundu. Ertuğrul, Japonya sularında ilgi odağı olmuş, etrafını saran binlerce Japon kayığına Osmanlı müziğiyle cevap vermişti.
Dönüş Yolunda Tayfun Felaketi
15 Eylül 1890'da Ertuğrul Fırkateyni, görevini başarıyla tamamlamış bir şekilde İstanbul’a dönüş yolculuğu için demir aldı. Ancak ne yazık ki, bir gün sonra, 16 Eylül 1890'da gemi Japonya’nın Kushimoto açıklarında tayfuna yakalandı. Fırtınanın şiddetiyle kontrolden çıkan gemi kayalıklara çarparak parçalandı ve sulara gömüldü.
Kazadan sadece 69 kişi sağ kurtulmayı başarırken, 553 kişilik mürettebatın 526’sı hayatını kaybetti. Bu trajik olay, Osmanlı İmparatorluğu ve Japonya arasındaki ilişkilerde derin bir iz bıraktı. Kurtulan denizciler Japon halkı tarafından büyük bir şefkat ve ilgiyle karşılandı, yaralılar tedavi edildi ve memleketlerine dönmeleri sağlandı.
Bartın’dan 7 Şehit
Ertuğrul Fırkateyni’nde hayatını kaybedenler arasında Bartın ve çevresinden denizciler de bulunuyordu. Bartın bölgesinden 7 denizci bu trajik kazada şehit düştü. Amasra'dan iki hemşehrimiz; Ahmetoğullarından Mehmet oğlu Hasan ve Meyrioğullarından Ali oğlu Mehmet, bu elim kazada hayatlarını kaybedenler arasında yer alıyordu.
Kazadan sağ kurtulan denizciler arasında da Bartın’dan bir isim dikkat çekiyor: Bartın Kurucaşileli Ağvalıoğlu Ali Özkaya. O, tayfun felaketinden sağ çıkan nadir denizcilerden biri olarak tarihe geçti. Ayrıca Bartın Arıt bölgesinden Ahmet Erkiş de kazadan sağ kurtulan isimler arasında yer aldı.
Ertuğrul Fırkateyni faciası, sadece Osmanlı İmparatorluğu’nun denizcilik tarihinde değil, aynı zamanda Osmanlı-Japon ilişkilerinde de derin izler bıraktı. Japon halkı, kazada hayatını kaybeden Osmanlı denizcilerine büyük bir saygı ve hürmet gösterdi. Bugün, Kushimoto’da bulunan Ertuğrul Şehitliği, bu dostluk ve dayanışmanın bir sembolü olarak varlığını sürdürüyor.
YUSUFHAN KABAKCI
