Bir Zamanlar Bartın Vapuru

Bartın ve Zonguldak'ın deniz taşımacılığı tarihine damgasını vuran Bartın Vapuru, Bankoğlu ailesinin öncülüğünde bölge halkının ulaşımını kolaylaştıran önemli bir girişim olarak kayıtlara geçti. 1931 yılında Malta'dan satın alınan ve 600 tonluk bir şilep olarak hizmete giren bu vapur, Karadeniz sahil şehirleri ile İstanbul arasında yolcu ve posta taşımacılığında kritik bir rol oynadı.

Bankoğlu Ailesi ve Armatörlük Girişimi

Bartın'ın tanınmış ailelerinden Bankoğlu ailesi, Osmanlı ve erken Cumhuriyet döneminde ticaret ve denizcilik alanlarında önemli başarılara imza attı. Hacı Hüseyin Kaptan, Hacı Ali Kaptan ve Hacı Mustafa Kaptan kardeşler, Zonguldak ve İstanbul'daki diğer ticaret erbabıyla işbirliğine giderek Bartın Vapuru'nu hizmete soktular.

Bartın Vapuru'nun Rotası ve Hizmetleri

Bartın Vapuru, 20 Temmuz 1931 tarihinde ilk seferine çıktı. O dönemde İstanbul’dan pazartesi akşamları hareket eden vapur, Perşembe sabahı Bartın’a ulaşıyor ve ertesi gün İstanbul’a dönüyordu. Seyahatler, Ereğli, Zonguldak, Amasra, Kurucaşile, Cide, İnebolu, Evrenye, İlişe ve Abana gibi limanlara uğranarak gerçekleştiriliyordu.

Bartın Vapuru, lüks donanımıyla da dikkat çekiyordu. Birinci ve ikinci sınıf kamaraları, salonu, banyoları, elektrik ve telsiz telgraf donanımı, radyosu ve kaloriferi ile döneminin en konforlu yolcu vapurlarından biri olarak hizmet veriyordu.

Büyük Tehlike: 1936 Tekirdağ Fırtınası

Bartın Vapuru, 9 Ağustos 1936 tarihinde Tekirdağ açıklarında büyük bir fırtınaya yakalandı. O gece meydana gelen şiddetli rüzgar, yağmur ve dalgalar vapurun batma tehlikesi geçirmesine neden oldu. Gemide 100’den fazla yolcu, 40 ton zahire, 10 ton karpuz, 30 adet büyükbaş hayvan ve diğer yükler bulunuyordu.

Gece yarısını geçtikten sonra fırtınanın vurmasıyla yolcular arasında büyük bir panik yaşandı. Laz kayıkçıların cankurtaran kuşaklarına hücum etmesiyle gemideki kargaşa arttı. Ancak kaptan ve mürettebatın son so\u011ukkanlı müdahalesi sayesinde gemi sabaha karşı İstanbul Tophane rıhtımına yanaşmayı başardı.

Bankoğlu Ailesi’nin Mirası

Bartın Vapuru ve Bankoğlu ailesinin denizcilik alanındaki mücadelesi, bölge insanının İstanbul ve Karadeniz kentleriyle bağlantısını güçlendiren önemli bir ticari girişim olarak tarihteki yerini aldı. Ailenin sonraki kuşağından Fatma İnci Bankoğlu da, sosyal sorumluluk projeleriyle bu mirası eğitim ve kültür alanında sürdürmüş, 2007’de kız öğrenciler için bir yurt ve 2015’te eğitim ve kültür vakfı kurarak bölgeye katkı sağlamıştır.

Kaynak: Çetin Asma, Osman Öndeş

YUSUFHAN KABAKCI