Bartın Yaşlanıyor

TÜİK’in yayımladığı son veriler, Türkiye genelinde yaşlı nüfusun hızla arttığını ortaya koyarken, yaşlı bireylerin yaşam kalitesine yönelik politika ihtiyacını da gözler önüne serdi. Türkiye’nin içinde bulunduğu "çok yaşlı ülkeler" sınıfına girmesiyle birlikte, yaşlı bireylerin hayata daha etkin katılmaları için geliştirilen "Aktif Yaşlanma Endeksi" (AYE) dikkat çeken bir gösterge oldu.

2024 yılı verilerine göre, Bartın’ı da kapsayan Batı Karadeniz Bölgesi’nde AYE değeri 30,6 olarak hesaplandı. Bu oran, Türkiye genel ortalaması olan 29,7’nin üzerinde seyrederken, bölgedeki yaşlı bireylerin daha etkin bir yaşlılık süreci geçirdiğini gösteriyor.

Türkiye Yaşlanıyor: Doğurganlık Azaldı, Beklenen Yaşam Süresi Arttı

Türkiye, “demografik dönüşüm” süreci olarak nitelendirilen bir evreden geçiyor. Son on yılda doğurganlık hızındaki belirgin düşüş ve yaşam standardındaki iyileşmeler, yaşlı nüfus oranının hızla artmasına neden oldu. 2019 yılında 7 milyon 550 bin olan 65 yaş üstü birey sayısı, 2024 yılı itibarıyla 9 milyon 112 bin 298’e ulaştı. Bu artışla birlikte yaşlı nüfus oranı %10,6'ya yükseldi.

TÜİK projeksiyonlarına göre bu oran 2030’da %13,5, 2040’ta %17,9, 2060’ta %27,0 ve 2100 yılında %33,6 seviyelerine ulaşacak. Bu tablo, yaşlı bireylerin hem sosyal hayata katılımının hem de hizmetlerden eşit şekilde yararlanmasının daha da önem kazanacağı bir döneme işaret ediyor.

AYE Ne Anlama Geliyor?

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) katkısıyla oluşturulan AYE; yaşlıların iş gücüne katılımı, sosyal hayattaki yeri, bağımsız yaşam becerisi ve toplumun yaşlı bireylere sunduğu destek ortamını dört ana bileşende değerlendiriyor. Endeks 0 ile 100 arasında değer alıyor ve yüksek değerler yaşlı bireylerin aktif bir yaşlılık dönemi geçirdiğini gösteriyor.

2024 yılı verilerine göre Türkiye genel AYE değeri 29,7 olarak belirlendi. Bu, 2023 yılına göre (28,7) küçük bir artışı temsil etse de Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ortalaması olan 36,8’in halen altında kalıyor.

Cinsiyet Bazında Farklılıklar Dikkat Çekici

AYE, cinsiyet bazında da değerlendirildi. Türkiye’de erkeklerin endeks değeri 34,5 olarak açıklanırken, kadınlarda bu değer 25,3’e geriledi. Kadınların sosyal yaşama, iş gücüne ve karar alma süreçlerine erkeklere kıyasla daha az katılım sağladığı görülüyor.