Türkiye’nin mutfak kültürü, yerel lezzetlerin özgünlüğüyle zenginleşirken, bu mirası yaşatmak için coğrafi işaret tescili büyük önem taşıyor. Bartın’a özgü ve yörenin kültürel zenginliğini yansıtan Bartın Beyaz Baklavası, asırlık bir tatlı olarak dikkat çekiyor. Ceviz ve nişastanın başrol oynadığı bu eşsiz tatlı, yörenin mutfak kültüründe köklü bir yere sahip.
Asırlık Gelenek ve Üretim Süreci
Bartın Beyaz Baklavasının tarihi, yaklaşık 100 yıl öncesine kadar Bartın’da hemen her evin bahçesinde bulunan küçük fırınlara dayanıyor. O dönemde ev ekmeği pişirmek için kullanılan bu fırınlar, Bartın Beyaz Baklavasının üretiminde de kullanılıyordu. Günümüzde de bu geleneksel yöntem, modern standartlarla birleşerek devam ettiriliyor.
Bu özel tatlının en dikkat çeken özelliği, hazırlık aşamasındaki sabır ve ustalık gerektiren süreci. Baklavanın hamuru, buğday unu, yumurta, süt, yoğurt ve sıvı yağ ile hazırlanıyor. Hamur, yazı okunabilecek kadar ince açılıyor ve özenle katmanlar oluşturuluyor. İç harcı ise iri çekilmiş ceviz ve nişastadan oluşuyor.
Hazırlık aşamasında, hamur kat kat serilirken ceviz ve nişasta iç harcı dikkatle yerleştiriliyor. Katmanların tamamlanmasının ardından, baklava eşkenar dörtgen şeklinde kesilerek bir gece kurumaya bırakılıyor. Ertesi gün, üzerine eritilmiş tereyağı gezdiriliyor ve tereyağının her dilime eşit şekilde nüfuz etmesi sağlanıyor. Son aşamada 150-175°C’de, yaklaşık 2-3 saat boyunca kontrollü bir şekilde pişiriliyor.
Şerbetle Gelen Lezzet
Bartın Beyaz Baklavasının karakteristik özelliklerinden biri de kıvamlı şerbeti. Şeker, su ve limon suyu kullanılarak hazırlanan şerbet, baklava soğuduktan sonra üzerine gezdiriliyor. Şerbet, tatlının katmanlarına işleyerek her lokmada mükemmel bir lezzet dengesi sağlıyor.
Bartın Beyaz Baklavası ve Coğrafi İşaret Tescili
Bartın Beyaz Baklavası, yöre ile ün bağı oluşmuş bir tatlı olarak coğrafi işaretle koruma altına alınmıştır. Üretim aşamalarının tamamının Bartın sınırlarında gerçekleştirilmesi, bu eşsiz tatlının geleneksel özelliklerini koruması açısından önem arz ediyor. Coğrafi işaret tescili sayesinde Bartın Beyaz Baklavası, hem yörenin kültürel kimliğini temsil ediyor hem de ekonomik bir değer olarak yerel üreticilere destek sağlıyor.
Bartın Beyaz Baklavasının üretimi, Bartın Belediyesi’nin koordinasyonunda yürütülen titiz denetimlerle kontrol ediliyor. Bu süreçte Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Bartın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Bartın Ticaret ve Sanayi Odası gibi kurumlar yer alıyor. Denetimlerde kullanılan malzemeler, üretim aşamaları ve Bartın Beyaz Baklavası ibaresi ile birlikte mahreç işareti amblemi kontrol ediliyor.
Bu denetim mekanizması, hem ürün kalitesini garanti altına alıyor hem de tüketicilere güven veriyor. Ayrıca, üretim süreçlerinde herhangi bir aksaklık ya da şikâyet durumunda, denetimlerin sıklaştırılması mümkün.
Gelenekten Geleceğe Bir Lezzet Köprüsü
Bartın Beyaz Baklavası, yalnızca bir tatlı değil, aynı zamanda Bartın’ın kültürel mirasını temsil eden bir değer. Geleneksel üretim yöntemleriyle geleceğe taşınan bu eşsiz tat, hem yerel halkın sofralarını süslüyor hem de Bartın’ın turizm potansiyelini artırıyor. Yöreye özgü lezzetleri koruyarak ve tanıtarak, kültürel kimliğin yaşatılmasına katkı sağlayan Bartın Beyaz Baklavası, coğrafi işaretle tescillenen bir miras olarak gelecek nesillere aktarılmaya devam edecek.
YUSUFHAN KABAKCI
