Bartın, son yıllarda turizmde adını duyuran ve doğal güzellikleriyle dikkat çeken bir şehir haline gelirken, tarihi yapılarıyla da göz dolduruyor. Şehirdeki önemli yapılarından biri olan Halilbey Camii, 19. yüzyıldan kalma mimarisiyle hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Halilbey Camii, Bartın’ın tarihi dokusunu yansıtan ender eserlerden biri olarak dikkat çekiyor.
Halilbey Camii'nin Tarihi ve Mimarisi
Halk arasında "Cuma Camii" olarak da bilinen Halilbey Camii, İlhanlı hükümdarı Ebu Said Bahadır Han zamanında Hüseyin oğlu Hacı Mehmet tarafından inşa ettirilmiştir. Cami, 1996 yılında yapılan restorasyonla eski görünümünü kaybetmiş olsa da, hala 19. yüzyılın mimari özelliklerini yansıtan bir yapı olarak ayakta duruyor.
Enlemesine dikdörtgen planlı olan cami, mihrap önü kubbeli tipte inşa edilmiştir ve kaba yonu kesme taş malzemeyle yapılmıştır. Camiye, yüksek subasman temeli nedeniyle merdivenle çıkılmaktadır. Girişlerin yer aldığı kuzey ve doğu cephelerinde podyum bulunurken, doğu, batı ve güney cephelerinde dörtgen pencerelerle hareketli bir düzenleme yapılmıştır. Asimetrik bir cephe düzeni, caminin mimarisine özgün bir hava katmaktadır.
İç Mekan ve Yapısal Özellikler
Halilbey Camii’nin iç mekanında ise dikkate değer birçok mimari özellik bulunmaktadır. Ahşap çatılı üst örtüde dış bükey bir kubbe kasnağı dikkat çekerken, kubbeyi taşıyan desteklerden bazıları Geç Roma Dönemi sütun başlıklarıyla süslenmiştir. Kubbeye geçişler ise Türk üçgenleriyle sağlanmıştır. Kuzey yönünde ahşap mahfil, batıda mihrap duvarına doğuda ise yarım olarak uzatılmıştır.
Mihrap, geometrik ve bitkisel motiflerle bezeli mukarnaslı, yarı silindirik nişli bir yapıya sahiptir. Minber ise betonarme malzemeyle inşa edilmiş olup, yüzeyi beyaz fayanslarla kaplanmıştır. Vaaz kürsüsü ise kaplama suntadan yapılmış ve taban döşemesi tahtayla kaplanmıştır. Kubbe göbeğindeki 16. yüzyıla ait kalemişi süslemeler, caminin tarihsel dokusuna zarif bir katkı sağlamaktadır.
Minare ve Diğer Özellikler
Halilbey Camii'nin kuzeydoğu köşesinde yer alan tek şerefeli minaresi, sekizgen kaidesi kesme taş, silindirik gövdesi ise tuğla malzeme ile inşa edilmiştir. Minare, caminin mimarisinin tamamlayıcı bir unsuru olarak, yapının tarihi ve kültürel önemini pekiştirmektedir.
Halilbey Camii, sadece Bartın’ın değil, aynı zamanda Türk mimarisinin önemli örneklerinden biri olarak, hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam ediyor. Bartın’ın tarihi mirasına ışık tutan bu cami, geçmişle günümüz arasındaki köprüyü kurarak, şehre gelen herkese unutulmaz bir kültürel deneyim sunuyor.
ŞEVVAL ALTINTAŞ
