Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan son verilere göre, Türkiye'nin çocuk nüfusu (0-17 yaş grubu) toplam nüfusun yüzde 25,5'ini oluşturuyor. Bu oran, ülke genelinde demografik yapının çeşitliliğini gözler önüne sererken, iller arasındaki uçurumlar dikkat çekiyor. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yüksek doğum oranları nedeniyle çocuk nüfusu yoğunlaşırken, Trakya ve Karadeniz'in bazı illerinde yaşlı nüfus ağırlığı ön plana çıkıyor.
Çocuk Nüfusunun Genel Görünümü
TÜİK'in 2024 yılı verilerine dayalı "İstatistiklerle Çocuk" raporunda, Türkiye nüfusunun 85 milyon 664 bin 944 kişiye ulaştığı belirtiliyor. Bu nüfusun 21 milyon 817 bin 61'i çocuklardan oluşuyor, yani her dört kişiden biri çocuk. Çocuk nüfusunun cinsiyet dağılımı ise yüzde 51,3 erkek ve yüzde 48,7 kız olarak hesaplandı. Bu oranlar, 1970'lerde yüzde 48,5 olan çocuk nüfus payının zamanla azaldığını gösteriyor: 1990'da yüzde 41,8'e, 2024'te ise yüzde 25,5'e geriledi.
Nüfus projeksiyonlarına göre, bu düşüş trendi devam edecek. Çocuk nüfus oranının 2030'da yüzde 22,1'e, 2040'ta yüzde 17,9'a, 2060'ta yüzde 16,9'a ve 2080'de yüzde 15,2'ye inmesi bekleniyor. Bu durum, Türkiye'nin yaşlanan bir nüfus yapısına doğru evrildiğini işaret ediyor ve eğitim, sağlık ile sosyal güvenlik sistemleri üzerinde uzun vadeli baskılar yaratabilir.
İller Arasında Uçurum: En Yüksek ve En Düşük Oranlar
Verilere göre, çocuk nüfus oranının en yüksek olduğu il yüzde 43,8 ile Şanlıurfa. Bu ili yüzde 39,8 ile Şırnak takip ediyor. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki yüksek oranlar, bölgenin yüksek doğurganlık hızı (kadın başına ortalama çocuk sayısı) ile açıklanıyor. Örneğin, Şanlıurfa'da kaba doğum hızı binde 24,8 ile Türkiye'nin en yükseği.
Öte yandan, en düşük çocuk nüfus oranı yüzde 15 ile Kırklareli'nde kaydedildi. Kırklareli'ni yüzde 16,4 ile Tunceli izliyor. Trakya Bölgesi'ndeki düşük oranlar, göç, düşük doğum oranları ve yaşlı nüfusun artmasıyla ilişkili. Kırklareli'nde yaşlı nüfus oranı yüzde 18'in üzerinde, bu da sağlık hizmetleri ve sosyal destek sistemlerinin ön plana çıktığı bir demografik yapıya işaret ediyor.
Batı Karadeniz Bölgesi'nde Düşük Oranlar
Batı Karadeniz illeri, çocuk nüfus oranlarında Türkiye ortalamasının altında kalıyor. Bartın'da bu oran yüzde 18,2, Karabük'te yüzde 18,4 ve Zonguldak'ta yüzde 19,2 olarak açıklandı.
YUSUFHAN KABAKCI
