Zamanında en itibarlı mesleklerden biri olan terzilik, günümüzde hızla unutulan zanaatların başında geliyor. Tüketim alışkanlıklarının değişmesi, hazır giyimin yaygınlaşması ve el emeğine verilen değerin azalması, bu köklü mesleği sessizce tarihin raflarına kaldırıyor. Ancak Bartın’da, bu geleneği yarım asrı aşkın süredir yaşatan bir usta hâlâ dikiş makinesinin başında: Muharrem Elmacı.
11 Yaşında Başladı, 54 Yıldır Aynı Sokakta Terzilik Yapıyor
1966 yılında, henüz 11 yaşındayken babasının yanında çırak olarak işe başlayan Muharrem Elmacı, Bartın Kent Merkezi’ndeki tarihi Yemeniciler Sokağı’nda tam 54 yıldır terzilik yapıyor. Bugün 65 yaşında olan Elmacı, o yıllardan bugüne uzanan meslek hayatında sayısız pantolon, gömlek, ceket dikti; çok sayıda çırağa meslek öğretti.
“Ben bu meslekten hem geçim sağladım, hem çocuklarımı okuttum. Bu dükkân sadece dikiş değil, alın teriyle örülmüş bir hayat demek,” diyor Elmacı.
“Bir Sanat Var, Ama Yapan Yok”
Terzilik mesleğinin geldiği noktayı üzülerek anlatan usta terzi, yeni neslin zanaata ilgi göstermediğinden yakınıyor:
“Artık kalfa, usta yetiştirmek zor. Çırak yok. Gençler ilgilenmiyor. Geleneksel buluyorlar. Her şeyin hazırı varken, el işçiliğine değer verilmiyor. Oysa bu sanat hâlâ ihtiyaç. Pantolon dikilir, ceket dikilir, ölçüye özel iş yapılır ama yapan yok.”
Dikiş Azaldı, Tamirat Arttı
Terzilik mesleği bir zamanlar büyük bir titizlik ve prestijle icra edilirken, bugün tamirat işleriyle ayakta kalmaya çalışıyor. Elmacı’ya göre, eskiden bayramlar öncesinde siparişe yetişmek neredeyse imkânsızdı:
“Aylar öncesinden sipariş alırdık. Bayram gelince sabahlara kadar çalışırdık. Şimdi sadece bayram gecesi gelen oluyor. Kimse sıfırdan elbise diktirmiyor. Her şey konfeksiyon.”
“Bugün Çalışmasam Bile Başka Terzide İş Bulurum”
Yıllarını verdiği mesleği hâlâ tutkuyla sürdüren Elmacı, işine ve üretmeye olan bağlılığını şöyle ifade ediyor:
“İnsanın meşguliyeti olması çok kıymetli. Bugün burayı kapatsam, başka bir terzinin yanında çalışırım. Önemli olan üretmek, ayakta kalmak.”
Bir Zanaatın Sessiz Vedası mı?
Bartın’da Muharrem Elmacı gibi ustaların sayısı giderek azalıyor. Sadece terzilik değil, şehre özgü pek çok geleneksel meslek de benzer akıbeti yaşıyor. Esnaf odaları ve meslek birlikleri ise, bu değerli zanaatların kültürel miras kapsamında değerlendirilip korunması gerektiği konusunda çağrıda bulunuyor.
YUSUFHAN KABAKCI
