EREN SARIKAYA
Konuya ilişkin olarak açıklama yapan Bartın İl Sağlık müdürü Dr. Dursun Koç, kalp ve damar hastalıkları küresel olarak bir numaralı ölüm sebebi olduğuna dikkat çekerken Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre; 2012 yılında tüm dünyada bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölümlerin yüzde 46,2’sinin, ki bu oran 17,5 milyon kişi demek, kalp ve damar hastalıkları nedeniyle gerçekleştiğini bildirdi. Koç, “Ülkemizde 2013 yılında ölen her 5 kişiden 2’sinin kalp-damar hastalığına bağlı nedenlerden öldüğü görülmektedir” dedi.
Riski yüzde 50 azaltmak elinizde
Davranışsal risk faktörleri yani; sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün kullanımı ve alkol kullanımı koroner kalp hastalığının yüzde 80’inden sorumlu olduğunu anlatan Koç, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kardiyovasküler hastalıkların çoğu risk faktörleriyle mücadele edilerek engellenebilir. Risk faktörlerinin kontrolü ile kalp ve damar hastalığı görülme sıklığının yarıya indirilebileceği bildirilmektedir.
Kalp hastalığının belirleyici unsurları
Sağlıksız beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite etkisiyle bireylerde kan basıncında yükselme, kan şekeri yüksekliği, kan lipidlerinde yükselme, fazla kilo veya obezite görülür. Sosyal ekonomik faktörler ve kültürel değişiklikler (küreselleşme, şehirleşme) toplumun yaşlanması, stres, herediter faktörler kardiyovasküler hastalıkların diğer belirleyicileridir.
40 yaş üstüne dikkat
40 yaş üstü her birey için kardiyovasküler riskin hesaplanması ve varsa davranışsal risk faktörlerine uygun müdahaleler ile kalp krizi, inme, kalp yetmezliği ve diğer komplikasyonların gelişmesini önleyebilecek tedbirlerin alınması önerilir.
Aile Hekimliği’nde check-up uygulaması
Bu kapsamda kapsamında; Check-up kapsamında genel tarama, diabetes mellitus taraması, kardiyovasküler olaylardan korunmada risk değerlendirilmesi, meme kanseri taraması (kadın), kolorektal kanser taraması (kadın/erkek), serviks kanseri ve prekanseröz lezyonların taranması (kadın) yapılacaktır.”
İl Sağlık Müdürü Dursun koç, genel sağlık göstergelerinin iyileştirilmesi ve ülke kaynaklarının sağlık harcamalarında doğru ve etkin kullanılabilmesini sağlamak amacı ile MHRS üzerinden randevu alınarak, Aile Sağlığı Merkezlerinde yapılacak check-up uygulamasında şunların yapılacağını bildirdi:
* 18 yaş altı kişilere bebek, çocuk ve ergen izlem protokollerine göre uygulama yapılacaktır.
* 18 yaş üzeri yetişkinlere, ekte yer alan tablo doğrultusunda; sigara kullanımı sorgulanması, ağırlık, boy, bel çevresi ve kan basıncı ölçümü ile açlık plazma glukozu, trigliserid, HDL, LDL, total kolesterol, kreatinin, TSH, ALT, tam kan , TİT, EKG ve kanser tarama programlarına göre gerekli muayene ve tetkikler yapılacaktır.
* Tetkiklerin belirtilen sıklıklarda yapıldığı tespit edildiği takdirde tekrarı yapılmayacaktır.
* Check-up uygulaması ile taranmakta olan hastalıklara ait önceden tanı almış kişiler, tarama programından çıkarılarak takip programına alınacaktır.
Kalp sağlığı için yapılması gerekenler?
Tüm bu faaliyetlerle her bir bireyin kalp ve damar hastalıklarına yol açan davranışsal risk faktörleri ile ilgili farkındalığının artırılmasının ve hasta olmamak için riskli davranışlarını olumlu davranışlara değiştirmesi için teşvik edilmesinin amaçlandığını ifade eden Dr. Koç, sağlıklı kalmak ve kalp ve damar hastalığına yakalanma riskinden uzak durmak için yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
“Sağlıklı beslenin. Düzenli fiziksel aktivite yapın. Tütün ve tütün ürünleri kullanmayın. Alkol kullanmayın. Kardiyovasküler riskinizi öğrenin. Kilolu veya obez olup olmadığınızı öğrenin. Kan basıncınızı öğrenin. Kan şekerinizi öğrenin. Kan lipidlerinizi öğrenin. Hekiminizin verdiği sağlıklı yaşam önerilerine uyun.”
